Water

Fleswaterfabrikant | Bar-le-Duc heeft een nieuwe fles van volledig gerecycled materiaal. Een goed initiatief, vindt MVO Nederland. Maar fleswater is toch helemaal niet duurzaam?

Het is een schoolvoorbeeld van de botsing tussen economie en ecologie. Het aanbod aan gerecycled plastic in Nederland is hoog, maar toch kiezen flessenfabrikanten massaal voor vers plastic. Reden? De lage olieprijs. Watermaker Bar-le-Duc zwemt tegen de stroom in. Het bedrijf ontwikkelde met zijn leverancier een fles van 100 procent gerecycled plastic. Alleen de dop is nog van vers plastic, vanwege technische en veiligheidsvoorschriften. De gerecyclede flessen zijn net zo stevig als flessen van nieuw plastic, al zijn ze wel iets zwaarder. Het materiaal is niet volledig transparant, maar dat vond de bottelaar uit Utrecht niet zo'n probleem.

Bar-le-Duc loopt voor de hordes uit, stelt kennis- en netwerkorganisatie MVO Nederland, die bedrijven samenbrengt rond hun ambities voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. "Frisdrankfabrikanten hebben met de overheid en de Vereniging Nederlandse Gemeenten afgesproken om hun grote flessen in 2018 van minimaal 28 procent gerecycled materiaal te maken", zegt Celia Noordegraaf van de organisatie. "Voor kleine flessen is minstens 23 procent vereist."

Technisch gezien is een fles van 100 procent gerecycled materiaal nog een unicum. Noordegraaf: "Meestal wordt er nieuw plastic bijgemengd voor de stevigheid. Dat hoeft nu dus niet."

Hans van Dijk, emeritus hoogleraar Drinkwatervoorziening aan de TU Delft, vindt de fles een leuk initiatief. Toch raadt hij niemand aan om fleswater te drinken, ook niet uit gerecyclede flessen. "De kwaliteit van kraanwater is minstens net zo goed als die van fleswater en het is overal in Nederland vers uit de kraan beschikbaar. Bovendien is kraanwater veel goedkoper en heeft het een veel lagere milieubelasting dan fleswater."

Jan Peter van der Hoek, hoogleraar Drinkwatervoorziening aan de TU Delft en hoofd strategie van drinkwaterbedrijf Waternet, is het daar mee eens. "Deze fles is een mooi voorbeeld van het sluiten van de kringloop. Maar zelfs als de milieubelasting van de fles daalt, is er nog steeds het transport. De CO2-uitstoot van fleswater is 30 tot 1000 keer hoger dan die van kraanwater, afhankelijk van waar het vandaan komt. Bovendien kost 1000 liter kraanwater één tot twee euro, terwijl een liter gebotteld water al gauw datzelfde kost."

Kirsten Palland van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal merkt op dat het gerecyclede plastic van de Bar-le-Duc flessen afkomstig is van statiegeldflessen. "Dat is schoon petplastic dat goed te verwerken is. Als je gerecycled plastic uit het Plastic Heroes-systeem neemt, daalt de kwaliteit. Voor andere fabrikanten wordt het gebruik van gerecycled pet moeilijker omdat het statiegeldsysteem daar te weinig petflessen voor oplevert."

Ondanks de bezwaren van fleswater besloot MVO Nederland, voorvechter van verduurzaming, om de Bar-le-Duc-flessen te promoten. "Consumenten kopen nu eenmaal gebotteld water, dus dan kun je dat maar beter zo duurzaam mogelijk maken", zegt Noordegraaf. "De keuze voor gerecycled plastic is op dit moment duurder dan nieuw plastic. Dat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de politiek, maar ook van fabrikanten."

Mieke Kamphuis, brandmanager van Bar-le-Duc, wimpelt de duurzaamheidsvraag af. "Wij presenteren ons niet ten opzichte van kraanwater. Kraanwater en mineraalwater voorzien in andere behoeften van de consument. Met deze nieuwe fles zijn wij wel duurzamer dan andere producenten van gebotteld water."

Toch komt United Soft Drinks, het moederbedrijf van Bar-le-Duc, niet zo best uit de duurzaamheidtest. Vergelijkingswebsite Rank-a-Brand gaf het bedrijf - eveneens producent van RAAK-kindercola - de laagst mogelijke score. Dat komt omdat het bedrijf geen beleid heeft op het gebied van klimaat, milieu en arbeidsomstandigheden in lagelonenlanden, of omdat het dat beleid niet op tijd openbaar heeft gemaakt.

Kamphuis vindt dat niet helemaal relevant: "Deze ranking gaat alleen over RAAK en dateert van oktober 2015. De score is voornamelijk gebaseerd op het niet-openbaar maken van duurzaamheidsdoelstellingen. Duurzaamheid is een moeilijk begrip, maar met deze nieuwe fles vinden wij onszelf wel duurzaam. Ook doet Bar-le-Duc het beter dan op basis van de huidige regelgeving nodig is."

Ten slotte is er nog de vraag naar gezondheid. Is mineraalwater gezonder dan kraanwater? Nee, zegt Palland. "Water uit een fles of pak wordt gecontroleerd op 17 stoffen. Kraanwater wordt getest op 66 stoffen, waaronder (groepen van) chemische stoffen en bacteriën. Mineralen die van nature voorkomen in water zijn goed voor het lichaam, maar daar hoef je geen mineraalwater voor te drinken. Alleen in huizen met loden leidingen wordt aangeraden om babyvoeding aan te maken met verpakt water."

Van der Hoek mengt zich liever niet in de gezondheidsdiscussie. "Dat maakt het alleen maar verwarrend. Drinkwater voldoet aan de eisen voor drinkwater, fleswater voldoet aan de eisen van de Warenwet. Beide worden streng gecontroleerd en beide zijn veilig."